Szczegółowa historia medyczna jest pierwszym krokiem w określeniu możliwych przyczyn. Z jednej strony lekarz pyta o wcześniejsze choroby, stosowanie leków, nawyki żywieniowe, czynniki stresowe lub czy przyjmujesz leki.
Z drugiej strony pyta, jak poważne jest zaburzenie i czy powoduje ból. Jeśli tak, kluczowe jest, aby wiedzieć, gdzie ból się znajduje, kiedy po raz pierwszy wystąpił i czy jest związany z spożywaniem jedzenia lub napojów.
Ostatni punkt jest kluczowy, ponieważ w niektórych chorobach, takich jak wrzody żołądka, ból zazwyczaj występuje około dwóch godzin po jedzeniu. Następnie przeprowadza się badanie fizykalne, podczas którego lekarz bada i ogląda brzuch. Szczególnie w przypadkach ostrego bólu, wrażliwość brzucha (gdy ucisk powoduje ból) może pomóc wykluczyć możliwe zapalenie wyrostka robaczkowego. Ponadto często polega się na diagnostyce opartej na sprzęcie, która może dostarczyć dokładniejszych informacji na temat możliwych przyczyn.
Najczęściej stosowaną metodą jest prawdopodobnie sonografia. Jest szybka i bezpieczna, a lekarz otrzymuje ogólny obraz stanu dotkniętych narządów. Sonografia może na przykład wykryć wrzody żołądka.
Aby uzyskać dokładniejsze wyniki, przechodzi się do endoskopii (gastroskopii). Umożliwia to wykrycie zapalenia żołądka lub nowotworów, między innymi. Gastroskopia pozwala również na pobranie próbek tkankowych. Próbki kału, moczu i krwi mogą również być pouczające.